Nowe przepisy dotyczące dronów w Polsce – kluczowe zmiany w 2025 roku
Sejm uchwalił nowelizację ustawy Prawo lotnicze, która wprowadza istotne zmiany w zakresie regulacji dotyczących bezzałogowych statków powietrznych (BSP), czyli dronów. Nowe przepisy mają na celu dostosowanie polskiego prawa do wymogów unijnych, jednocześnie zwiększając bezpieczeństwo w przestrzeni powietrznej i ochronę użytkowników oraz osób trzecich przed potencjalnymi szkodami. Zmiany te obejmują m.in. obowiązek ubezpieczenia OC dla operatorów dronów, nowe kategorie lotów oraz wyznaczanie stref geograficznych, w których operacje dronami będą ograniczone lub zakazane.
Obowiązkowe ubezpieczenie OC dla operatorów dronów
Jednym z najważniejszych elementów nowelizacji jest wprowadzenie obowiązku posiadania ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) dla wszystkich operatorów dronów o masie startowej od 0,25 kg do 20 kg. Ubezpieczenie OC ma na celu pokrycie szkód wyrządzonych przez drony podczas operacji lotniczych, co pozwoli na szybsze rozwiązywanie sporów oraz ochronę osób poszkodowanych. Obowiązek ten dotyczy zarówno użytkowników prywatnych, korzystających z dronów rekreacyjnie, jak i operatorów komercyjnych, prowadzących działalność gospodarczą z wykorzystaniem BSP.
Dlaczego ubezpieczenie OC dla pilotów dronów jest konieczne?
Wraz z dynamicznym rozwojem rynku dronów i rosnącą popularnością tych urządzeń, wzrosło także ryzyko występowania incydentów z ich udziałem. Kolizje dronów z innymi statkami powietrznymi, uszkodzenia mienia czy naruszenia prywatności to tylko niektóre z problemów, które mogą wyniknąć z nieodpowiedzialnego użytkowania BSP. Obowiązek ubezpieczenia OC minimalizuje te zagrożenia, zapewniając ochronę finansową zarówno dla operatorów, jak i osób poszkodowanych.
Nowe kategorie lotów dronami
W ramach nowelizacji wprowadzono nowe kategorie operacji lotniczych dla bezzałogowych statków powietrznych (BSP), które zastępują dotychczasowy podział na loty rekreacyjne, sportowe i komercyjne. Nowe przepisy mają na celu bardziej precyzyjne określenie wymagań dla poszczególnych rodzajów operacji, w zależności od poziomu ryzyka.
-
Kategoria otwarta
- Dotyczy operacji o niskim ryzyku, wykonywanych w warunkach widzialności wzrokowej (VLOS).
- W tej kategorii obowiązują restrykcyjne wymogi dotyczące masy dronów, maksymalnej prędkości, a także minimalnych odległości od ludzi i zgromadzeń.
- Przykłady: loty rekreacyjne, fotografia lotnicza w miejscach publicznych.
-
Kategoria szczególna
- Przeznaczona dla bardziej zaawansowanych operacji wymagających zgody Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego (ULC).
- W tej kategorii konieczne jest przeprowadzenie analizy ryzyka oraz uzyskanie odpowiednich zezwoleń.
- Przykłady: inspekcje infrastruktury, loty poza zasięgiem wzroku pilota (BVLOS).
-
Kategoria certyfikowana
- Najbardziej rygorystyczna kategoria, obejmująca operacje o wysokim ryzyku.
- Wymaga posiadania certyfikatu dla systemu BSP oraz wpisu do rejestru cywilnych statków powietrznych.
- Przykłady: loty transportowe dronami cargo, przewóz pasażerów w systemach BSP.
Wyznaczanie stref lotów dronami
Nowelizacja wprowadza możliwość wyznaczania stref geograficznych dla dronów, w których wykonywanie lotów będzie ograniczone lub zakazane. Odpowiedzialność za określanie tych stref spoczywa na Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej (PAŻP). Strefy te mają na celu lepsze zarządzanie przestrzenią powietrzną oraz minimalizowanie ryzyka związanego z potencjalnym naruszeniem bezpieczeństwa publicznego, prywatności oraz środowiska naturalnego.
Przykłady stref ograniczonych:
- Strefy lotniskowe – obszary wokół lotnisk, gdzie ryzyko kolizji z załogowymi statkami powietrznymi jest wysokie.
- Obiekty chronione – takie jak siedziby władz państwowych, obiekty wojskowe czy elektrownie.
- Strefy środowiskowe – np. parki narodowe i rezerwaty przyrody, gdzie loty mogą zakłócać ekosystem.
Nowe uprawnienia służb porządkowych
Nowe przepisy przyznają dodatkowe uprawnienia służbom takim jak policja, straż graniczna czy wojsko. Funkcjonariusze będą mogli:
- Unieszkodliwiać drony, które stwarzają zagrożenie dla życia, zdrowia lub bezpieczeństwa obiektów chronionych.
- Przejmować kontrolę nad dronami w celu zapobieżenia potencjalnym incydentom.
W przypadku takich interwencji odpowiedzialność za powstałe szkody spoczywa na operatorze BSP. Nowelizacja ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa w przestrzeni publicznej oraz zapobieganie potencjalnym zagrożeniom terrorystycznym.
Zakazy i ograniczenia dla operatorów
Wprowadzone zmiany obejmują także nowe ograniczenia dla operatorów dronów. Zakazano korzystania z kwalifikacji pilota drona przez osoby, którym odebrano prawo prowadzenia pojazdów mechanicznych. Ma to na celu poprawę bezpieczeństwa oraz wyeliminowanie nieodpowiedzialnych operatorów dronów.
Dalsze kroki legislacyjne
Nowelizacja ustawy została uchwalona przez Sejm 20 grudnia 2024 r. i trafiła do Senatu. Oczekuje się, że zmiany wejdą w życie w pierwszym kwartale 2025 r., co znacząco wpłynie na funkcjonowanie rynku dronów w Polsce.